Nederlands

Liefde en taal aan de IJssel

door
images 1 1

Dit stukje gaat over een boek over liefde in een dorp aan de IJssel. Het boek is niet nieuw, het is uitgegeven in 2009. Maar misschien is het nieuw voor de lezers. Ik kreeg het twee jaar geleden van de schrijfster bij onze ontmoeting, en ik heb het, eindelijk, de afgelopen maand gelezen – en met veel plezier. Ik ontmoette haar als partner van een oude vriend Otto Koedijk, die ooit samen met mij Algemene Taalwetenschap studeerde en een scriptie schreef over de taalpolitiek van Nederland. Hij was destijds een opmerkelijke verschijning. Als boerenzoon uit West Friesland was hij gewend aan klompen, en hij banjerde door de collegezalen van Amsterdam op zijn houten klompen. Na zijn studie heeft hij zich … ↪

Een Geschiedenis van de Nederlandse taal

door
Unknown 12

In 2020 werd 15 eeuwen Nederlandse taal van Nicoline van der Sijs met de Taalboekenprijs – een initiatief van Onze Taal, het Algemeen-Nederlands Verbond en dagblad Trouw – bekroond. Zoals men op de website van het Genootschap Onze Taal kan lezen, wordt deze prijs sinds 2019 jaarlijks toegekend aan “een boek dat bedoeld is voor een breed publiek, en dat oorspronkelijk, goed geschreven en taalkundig relevant is”.[1] De keuze van de jury voor dit boek kan men gerust een “veilige optie” noemen, want de auteur is zeker niet de eerste de beste. Van der Sijs, senior-onderzoeker aan het Instituut voor de Nederlandse Taal en hoogleraar historische taalkunde aan de Radboud Universiteit Nijmegen, heeft een sterk track record… ↪

Jan Eijkelboom, dichter van Dordt, door een half dozijn talen geïnspireerd

door
prints 3 2 552 328436 740x540 1

Als je in Denemarken of in Noord-Amerika in een boekwinkel komt, dan zijn er schappen vol biografieën te vinden. Ik heb nooit zo goed begrepen waarom zoveel mensen over het leven van anderen willen lezen.

Nu heb ik zojuist voor het eerst van mijn leven een biografie gelezen. Nee wacht, ik heb ook ooit een biografie van de Deense taalkundige Eli Fischer-Jørgensen gelezen – en gerecenseerd. Het lezen van nog een biografie beviel me eigenlijk goed. Het is het levensverhaal van Jan Eijkelboom, de beroemde laatbloeiende dichter uit Dordrecht. Ik kende hem namelijk. Of kennen? Hij was de vader van mijn beste vriend uit mijn gymnasiumtijd, zijn oudste zoon Kors. Ik heb hem ontelbare malen meegemaakt omdat ik vaak … ↪

Kunnen klanken betekenis hebben? Het bizarre geval van de West-Vlaamse tj en dj

door
Unknown 10 1

Als taalkundigen onderzoeken we allerlei stukjes taal, zoals zinnen en zinsdelen, voor- en achtervoegsels, of zelfs individuele klanken zoals p en z. De meeste van deze taalelementen hebben een bepaalde betekenis. Een zin als De kat zit op de mat betekent bijvoorbeeld iets, net als het naamwoordelijk gezegde is gek in de zin Jan is gek iets betekent, en ook voor- en achtervoegsels betekenen normaal gezien wel iets. Denk maar aan ex- in ex-collega, wat zoiets betekent als “niet meer actueel”. Maar, vraag je je misschien af, hebben klanken als p en z dan ook betekenis? We weten dat klanken betekenissen kunnen onderscheiden, maar het is niet zo duidelijk of ze zelf een betekenis hebben. De woorden kat en … ↪