Liefde en taal aan de IJssel

images 1 1

Dit stukje gaat over een boek over liefde in een dorp aan de IJssel. Het boek is niet nieuw, het is uitgegeven in 2009. Maar misschien is het nieuw voor de lezers. Ik kreeg het twee jaar geleden van de schrijfster bij onze ontmoeting, en ik heb het, eindelijk, de afgelopen maand gelezen – en met veel plezier. Ik ontmoette haar als partner van een oude vriend Otto Koedijk, die ooit samen met mij Algemene Taalwetenschap studeerde en een scriptie schreef over de taalpolitiek van Nederland. Hij was destijds een opmerkelijke verschijning. Als boerenzoon uit West Friesland was hij gewend aan klompen, en hij banjerde door de collegezalen van Amsterdam op zijn houten klompen. Na zijn studie heeft hij zich …

Jeroen heeft een taalontwikkelingsstoornis. Over een stripboek over taalwetenschap.

het grote tos mysterie

Hoe vertel je niet-gespecialiseerde mensen over de fantastische wonderen der taal?

Een paar mensen in Nederland hadden het uitstekende idee om dat via een stripverhaal te doen. Het specifieke onderwerp van het boek is taalontwikkelingsstoornissen. Alle kinderen leren hun moedertaal even makkelijk. Sommige kinderen zijn langzamer dan anderen. Sommigen maken ook fouten die man op grond van hun leeftijd niet zou verwachten. Alle kinderen maken “fouten”, door bijvoorbeeld sterke werkwoorden als zwakke te vervoegen, bijvoorbeeld “zij loopte” in plaat van “zij liep”, og ze zeggen “schippen” in plaats van “schepen”. Dat is eigenlijk alleen maar goed, want het geeft aan dat ze de regels van vervoeging en van meervoudsvorming al kennen, alleen nog niet de onregelmatigheden. Maar sommige kinderen blijven …

Jan Eijkelboom, dichter van Dordt, door een half dozijn talen geïnspireerd

prints 3 2 552 328436 740x540 1

Als je in Denemarken of in Noord-Amerika in een boekwinkel komt, dan zijn er schappen vol biografieën te vinden. Ik heb nooit zo goed begrepen waarom zoveel mensen over het leven van anderen willen lezen.

Nu heb ik zojuist voor het eerst van mijn leven een biografie gelezen. Nee wacht, ik heb ook ooit een biografie van de Deense taalkundige Eli Fischer-Jørgensen gelezen – en gerecenseerd. Het lezen van nog een biografie beviel me eigenlijk goed. Het is het levensverhaal van Jan Eijkelboom, de beroemde laatbloeiende dichter uit Dordrecht. Ik kende hem namelijk. Of kennen? Hij was de vader van mijn beste vriend uit mijn gymnasiumtijd, zijn oudste zoon Kors. Ik heb hem ontelbare malen meegemaakt omdat ik vaak …

Hoe komen paddenstoelen aan hun naam? Een dame in een scootmobiel kent het antwoord

Mushrooms in Elatia forest

We lopen in het bos. Otto weet veel van de natuur. Vooral van bomen. Hij woont in Brummen in Gelderland. Daar zijn prachtige rivieren, beken en bossen en weiden. Er lopen weinig andere mensen in het bos. Af en toe zien we een paddenstoel. Otto vertelt naar aanleiding daarvan over Hannie Wijers, een lokale dame die veel weet van paddenstoelen. Ze rijdt rond op haar scootmobiel door de bossen. Ik had al iemand zien rondrijden over de bospaadjes in haar scootmobiel. Ik dacht nog, wat leuk, dat ze ondanks haar scootmobiel toch door het bos rijdt. Otto vertelt dat mevrouw Wijers speciale banden op haar scootmobiel heeft laten zetten om door het bos te kunnen snorren over de smalle paadjes. …

Het woordenboekspel: ter lering ende vermaak

bennet family

Het woordenboekspel is een vermakelijk gezelschapsspel, en het kost niets. Dat wil zeggen, als je al een woordenboek hebt, vellen papier die blank zijn op tenminste één zijde, en een aantal pennen dat groot genoeg is voor het hele gezelschap. Dan heb je alles.

Ik heb het gespeeld met tussen de zes en achttien mensen. Men speelt individueel, en het gaat misschien minder om wie er wint, dan dat het een leuk tijdverdrijf is.

Het spelverloop is simpel. Je neemt een woordenboek uit je boekenkast in een taal die iedereen kent, of een woordenboek van een taal die niemand kent, maar dan moet het een tweetalig woordenboek zijn, het liefst in beide richtingen. Meestal wordt het met een (dik) eentalig …

Sietze Norder taalt naar eilanden: eilanden en hun talen

image004

Als coauteur van een recent gepubliceerd artikel over de talen van eilanden, was ik verrukt toen ik hoorde dat er een bioloog was die een boek over eilanden had geschreven waarin hij ook iets over talen schreef. De auteur van het boek heet Sietze Norder. Ik was nog verrukter toen ik hoorde dat deze onderzoeker nu deel was van de onderzoeksgroep van taalkundige Rik “Enrique” van Gijn in Leiden. Rik van Gijn was ooit, eind jaren ’90, een half jaar in Aarhus om zijn scriptie te schrijven over de klanksystemen van mengtalen, waarbij hij mijn expertise had gezocht. Nu werkt Van Gijn aan de Universiteit van Leiden aan de talen van Zuid-Amerika. In dit continent worden ca. 600 talen …

Een taalkundige schrijft een spannend boek over de derde persoon

Unknown 7 2

René Appel. De Derde persoon. 1990, Bert Bakker, Amsterdam. Vierde druk 2010, Ambo/Anthos. 206 pagina’s.

De titel van dit boek is ambigu. Gaat het over personen, of gaat het over iets taalkundigs? Ik meen dat Geoffrey Pullum een keer een lijstje had gemaakt van niet-taalkundige boeken die een taalkundige titel hadden. Als ik het me goed herinner was dat in het vaktijdschrift Natural Languages and Linguistic Theory. En daar figureerde ook dit boek. Het is geen taalkundig boek, het is een literaire thriller.

In het geval van de auteur René Appel is er ook een dubbele reden voor verwarring. Hij begon namelijk zijn carrière als taalkundige, en in de jaren 1980 werd hij benoemd tot hoogleraar Tweede Taalverwerving …